De Boeddha wordt in het Vaishnava-hindoeïsme gezien als een avatar van de god Vishnu, hoewel de Boeddha zelf ontkende dat hij een god of een incarnatie van een god was. De leringen van Boeddha ontkennen het gezag van de Veda’s en daarom wordt het boeddhisme vanuit het perspectief van het orthodoxe hindoeïsme over het algemeen gezien als een nastika (heterodoxe school).

Hij zette de vier edele waarheden (Arya Satya) uiteen over lijden, de oorzaak ervan, de vernietiging ervan en de weg naar de eliminatie van verdriet. Hij was tegen de uitersten van zowel genotzucht als zelfkastijding. Er werd een middenpad bepleit dat bestond uit de juiste opvattingen, de juiste aspiraties, de juiste spraak, het juiste gedrag, het juiste levensonderhoud, de juiste inspanning, de juiste aandacht en de juiste contemplatie. Hij verwierp het gezag van de Veda's, veroordeelde rituele praktijken, vooral het offeren van dieren, en ontkende het bestaan ​​van goden.

De Boeddha wordt beschreven in belangrijke hindoegeschriften, waaronder bijna alle belangrijke Purana's. Er wordt aangenomen dat ‘ze niet allemaal naar dezelfde persoon verwijzen: sommige verwijzen naar andere personen, en sommige gevallen van ‘boeddha’ betekenen eenvoudigweg ‘een persoon die buddhi bezit’; de meeste verwijzen echter specifiek naar de grondlegger van het boeddhisme. Ze portretteren hem met twee rollen: het prediken van atheïstische Vedische opvattingen om de Dharma te herstellen, en het bekritiseren van het offeren van dieren. Een gedeeltelijke lijst van belangrijke Puranische verwijzingen naar de Boeddha is als volgt:
    Harivamsha (1.41)
Vishnu Purana (3.18)
Bhagavata Purana (1.3.24, 2.7.37, 11.4.23) [2]
Garuda Purana (1.1, 2.30.37, 3.15.26)
Agni Purana (16)
Narada Purana (2.72)
Linga Purana (2.71)
Padma Purana (3.252) enz.

In de Puranische teksten wordt hij genoemd als een van de tien Avatars van Vishnu, meestal als de negende.

Een andere belangrijke tekst waarin hij als avatar wordt genoemd, is Brihat Parashara Hora Shastra (2:1-5/7) van Rishi Parashara.

Hij wordt vaak omschreven als een yogi of yogacharya, en als een sannyasi. Zijn vader wordt gewoonlijk Suddhodhana genoemd, wat consistent is met de boeddhistische traditie, terwijl op enkele plaatsen de vader van de Boeddha Anjana of Jina heet. Hij wordt beschreven als mooi (devasundara-rupa), met een gele huid en in bruinrode of rode gewaden.

Slechts enkele uitspraken vermelden de aanbidding van Boeddha, b.v. de Varahapurana stelt dat iemand die naar schoonheid verlangt, hem moet aanbidden.

In sommige Purana’s wordt beschreven dat hij geboren was om ‘de demonen te misleiden’:

mohanartham danavanam balarupi pathi-sthitah । putram tam kalpayam asa mudha-buddhir jinah svayam ॥ tatah sammohayam asa jinadyan asuramsakan । bhagavan vagbhir ugrabhir ahimsa-vacibhir harih ॥
— Brahmanda Purana, Bhagavatatatparya door Madhva, 1.3.28

Vertaling: Om de demonen te misleiden, stond hij [Heer Boeddha] op het pad in de vorm van een kind. De dwaze Jina (een demon) stelde zich voor dat hij zijn zoon was. Zo misleidde heer Sri Hari [als avatara-boeddha] vakkundig Jina en andere demonen met zijn krachtige woorden van geweldloosheid.

In de Bhagavata Purana wordt gezegd dat Boeddha geboorte heeft genomen om de deva's weer aan de macht te brengen:

tatah kalau sampravrtte sammohaya sura-dvisam ।

buddho namnanjana-sutah kikatesu bhavisyati ॥

—srimad-bhagavatam, 1.3.24

Vertaling: Vervolgens zal [hij] in het begin van Kali-yuga, met als doel de vijanden van de deva's in verwarring te brengen, de zoon worden van Anjana, Boeddha bij naam, in de Kikata's.

In veel Purana's wordt de Boeddha beschreven als een incarnatie van Vishnu die incarneerde om demonen of de mensheid dicht bij de Vedische dharma te brengen. De Bhavishya Purana bevat het volgende:

Op dat moment, herinnerd aan het Kali-tijdperk, werd de god Vishnu geboren als Gautama, de Shakyamuni, en onderwees hij tien jaar lang de boeddhistische dharma. Vervolgens regeerde Shuddodana twintig jaar, en Shakyasimha twintig jaar. In de eerste fase van het Kali-tijdperk werd het pad van de Veda’s vernietigd en werden alle mensen boeddhisten. Degenen die hun toevlucht zochten bij Vishnu werden misleid.

Als een avatara van Vishnu
In koninklijke kringen uit de 8e eeuw begon de Boeddha in puja's te worden vervangen door hindoegoden. Dit was ook dezelfde periode waarin de Boeddha tot avatar van Vishnu werd gemaakt.

In de Dasavatara stotra-sectie van zijn Gita Govinda beschouwt de invloedrijke Vaishnava-dichter Jayadeva (13e eeuw) de Boeddha als een van de tien belangrijkste avatars van Vishnu en schrijft hij een gebed over hem als volgt:

O Keshava! O Heer van het universum! O Heer Hari, die de vorm van Boeddha heeft aangenomen! Alle eer aan U! O Boeddha met een medelevend hart, u hekelt het slachten van arme dieren, uitgevoerd volgens de regels van de Vedische opoffering.

Dit standpunt van de Boeddha als de avatar die in de eerste plaats geweldloosheid (ahimsa) promootte, blijft een populair geloof onder een aantal moderne Vaishnava-organisaties, waaronder ISKCON.

Daarnaast is er de Vaishnava-sekte van Maharashtra, bekend als Varkari, die Heer Vithoba aanbidt (ook bekend als Vitthal, Panduranga). Hoewel Vithoba meestal wordt beschouwd als een vorm van de kleine Krishna, bestaat er al eeuwenlang een diep geloof dat Vithoba een vorm van Boeddha is. Veel dichters van de Maharashtra (waaronder Eknath, Namdev, Tukaram enz.) hebben hem expliciet als Boeddha genoemd, hoewel veel neoboeddhisten (Ambedkaries) en sommige westerse geleerden vaak de neiging hebben deze mening te verwerpen.

Als inspirerend figuur
Andere prominente moderne voorstanders van het hindoeïsme, zoals Radhakrishnan en Vivekananda, beschouwen de Boeddha als een voorbeeld van dezelfde universele waarheid die ten grondslag ligt aan religies:

Vivekananda: Moge hij die de brahmaan van de hindoes is, de Ahura Mazda van de zoroastriërs, de Boeddha van de boeddhisten, de Jehova van de joden, de vader in de hemel van de christenen, u de kracht geven om uw nobele ideeën uit te voeren!

Radhakrishnan: Als een hindoe de Veda's zingt aan de oevers van de Ganges... als de Japanners het beeld van Boeddha aanbidden, als de Europeaan overtuigd is van de bemiddelaar van Christus, als de Arabier de Koran leest in de moskee... Het is hun diepste begrip van God en Gods volledigste openbaring aan hen.

Een aantal revolutionaire figuren in het moderne hindoeïsme, waaronder Gandhi, zijn geïnspireerd door het leven en de leringen van de Boeddha en veel van zijn hervormingspogingen.

Steven Collins ziet dergelijke hindoeïstische beweringen over het boeddhisme als onderdeel van een poging – op zichzelf een reactie op christelijke bekeringsinspanningen in India – om aan te tonen dat “alle religies één zijn”, en dat het hindoeïsme van unieke waarde is omdat het alleen dit feit erkent.

interpretaties
Volgens Wendy Doniger kan de Boeddha-avatar, die in verschillende versies in verschillende Purana's voorkomt, een poging van het orthodoxe brahmanisme vertegenwoordigen om de boeddhisten te belasteren door hen te identificeren met de demonen. Helmuth von Glasenapp schreef deze ontwikkelingen toe aan het hindoeïstische verlangen om het boeddhisme op vreedzame wijze te absorberen, zowel om boeddhisten voor het vaishnavisme te winnen als om rekening te houden met het feit dat er in India zo'n belangrijke ketterij zou kunnen bestaan.

De tijden die aan één ‘Boeddha’-figuur worden toegeschreven, zijn tegenstrijdig en sommigen plaatsen hem in ongeveer 500 CE, met een leven van 64 jaar. dat deze specifieke figuur een andere persoon zou kunnen zijn dan Siddharta Gautama.

Credits: Fotocredits voor de oorspronkelijke fotograaf en kunstenaar