De Slag om Salher vond plaats in februari 1672CE tussen het Maratha-rijk en het Mughal-rijk. De gevechten vonden plaats nabij het Salher-fort in het Nashik-district. Het resultaat was de beslissende overwinning van het Maratha-rijk. Deze oorlog is belangrijk omdat het de eerste keer is dat de Mughal-dynastie wordt verslagen door de Marathas.

Volgens het Verdrag van Purandar (1665) moest Shivaji 23 forten aan de Mughals overdragen. Het Mughal-rijk nam de controle over strategisch belangrijke forten zoals Sinhagad, Purandar, Lohagad, Karnala en Mahuli, die werden versterkt met garnizoenen. Het Nashik-gebied, waartoe de forten Salher en Mulher behoorden, was ten tijde van dit verdrag sinds 1636 stevig in handen van het Mughal-rijk.

Shivaji's bezoek aan Agra werd veroorzaakt door de ondertekening van dit verdrag, en na zijn beroemde ontsnapping uit de stad in september 1666 volgden twee jaar van "ongemakkelijke wapenstilstand". De vernietiging van de tempels van Viswanath en Benares, evenals het heroplevende anti-hindoeïstische beleid van Aurangzeb, brachten Shivaji er echter toe opnieuw de oorlog aan de Mughals te verklaren.

Shivaji's macht en territoria breidden zich aanzienlijk uit tussen 1670 en 1672. Shivaji's legers vielen met succes Baglan, Khandesh en Surat binnen, waarbij ze meer dan een dozijn forten heroverden. Dit resulteerde in een beslissende overwinning op een open veld nabij Salher tegen een Mughal-leger van meer dan 40,000 soldaten.

De Slag

In januari 1671 veroverden Sardar Moropant Pingle en zijn leger van 15,000 man de Mughal-forten van Aundha, Patta en Trimbak, en vielen Salher en Mulher aan. Met 12,000 ruiters stuurde Aurangzeb twee van zijn generaals, Ikhlas Khan en Bahlol Khan, om Salher terug te halen. Salher werd in oktober 1671 belegerd door de Mughals. Shivaji beval vervolgens zijn twee commandanten, Sardar Moropant Pingle en Sardar Prataprao Gujar, om het fort te heroveren. Ruim zes maanden lang hadden 6 Mughals het fort belegerd. Salher was, als het belangrijkste fort op belangrijke handelsroutes, van strategisch belang voor Shivaji.

In de tussentijd was Dilerkhan Pune binnengevallen en Shivaji kon de stad niet redden omdat zijn belangrijkste legers weg waren. Shivaji bedacht een plan om de aandacht van Dilerkhan af te leiden door hem onder druk te zetten om naar Salher te reizen. Om het fort te ontzetten, gaf hij Moropant, die zich in de Zuid-Konkan bevond, en Prataprao, die een inval deed in de buurt van Aurangabad, de opdracht om de Mughals bij Salher te ontmoeten en aan te vallen. ‘Ga naar het noorden, val Salher aan en versla de vijand’, schreef Shivaji in een brief aan zijn commandanten. Beide Maratha-troepen ontmoetten elkaar in de buurt van Vani en passeerden het Mughal-kamp in Nashik op weg naar Salher.

Het Maratha-leger had een gecombineerde sterkte van 40,000 man (20,000 infanterie en 20,000 cavalerie). Omdat het terrein ongeschikt was voor cavaleriegevechten, kwamen de Maratha-commandanten overeen om de Mughal-legers op afzonderlijke locaties te lokken, te breken en af ​​te maken. Prataprao Gujar viel de Mughals aan met 5,000 cavalerie, waarbij zoals verwacht veel onvoorbereide troepen omkwamen.

Na een half uur waren de Mughals volledig voorbereid en begonnen Prataprao en zijn leger te ontsnappen. De Mughal-cavalerie, die 25,000 man telde, begon de Maratha's te achtervolgen. Prataprao lokte Mughal-cavalerie naar een pas 25 kilometer van Salher, waar de 15,000 cavalerie van Anandrao Makaji verborgen was. Prataprao draaide zich om en viel de Mughals nogmaals aan in de pas. Anandrao's 15,000 nieuwe cavalerie blokkeerde het andere uiteinde van de pas en omsingelde de Mughals aan alle kanten.

 In slechts 2-3 uur versloeg de verse Maratha-cavalerie de uitgeputte Mughal-cavalerie. Duizenden Mughals werden gedwongen de oorlog te ontvluchten. Met zijn 20,000 infanterie omsingelde Moropant de 25,000 sterke Mughal-infanterie bij Salher en viel deze aan.

Suryaji Kakde, een beroemde maratha sardar en Shivaji's jeugdvriend, werd in de strijd gedood door een Zamburak-kanon.

De gevechten duurden een hele dag en er werd geschat dat 10,000 man van beide kanten omkwamen. De lichte cavalerie van de Maratha's overtrof de militaire machines van Mughal (waaronder cavalerie, infanterie en artillerie). De Maratha's versloegen de keizerlijke Mughal-legers en bezorgden hen een vernederende nederlaag.

Het triomfantelijke Maratha-leger veroverde 6,000 paarden, een gelijk aantal kamelen, 125 olifanten en de hele Mughal-trein. Afgezien daarvan namen de Maratha's een aanzienlijke hoeveelheid goederen, schatten, goud, edelstenen, kleding en tapijten in beslag.

Het gevecht wordt in de Sabhasad Bakhar als volgt gedefinieerd: “Toen de strijd begon, barstte er een (wolk van) stof los tot het punt dat het moeilijk was om te zeggen wie vriend en wie vijand was over een vierkant van drie kilometer. Olifanten werden afgeslacht. Aan beide kanten werden tienduizend man gedood. Er waren te veel paarden, kamelen en olifanten (gedood) om te tellen.

Er stroomde een rivier van bloed uit (op het slagveld). Het bloed veranderde in een modderpoel en mensen begonnen erin te vallen omdat de modder zo diep was.”

Resultaat

De oorlog eindigde in een beslissende overwinning in Maratha, resulterend in de bevrijding van Salher. Deze oorlog had er ook toe geleid dat de Mughals de controle over het nabijgelegen fort Mulher verloren. Ikhlas Khan en Bahlol Khan werden gearresteerd en 22 belangrijke wazirs werden gevangengenomen. Ongeveer een à tweeduizend Mughal-soldaten die gevangen werden gehouden, ontsnapten. Suryajirao Kakade, een beroemde Panchazari Sardar van het Maratha-leger, werd gedood in deze strijd en stond bekend om zijn wreedheid.

Een tiental Maratha-sardars werden toegekend voor hun uitstekende prestaties in de strijd, waarbij twee officieren (Sardar Moropant Pingle en Sardar Prataprao Gujar) speciale erkenning kregen.

Gevolgen

Tot aan deze slag waren de meeste overwinningen van Shivaji behaald door guerrillaoorlogvoering, maar het gebruik van lichte cavalerie door de Maratha tegen de Mughal-troepen op het slagveld van Salher bleek succesvol. De heilige Ramdas schreef zijn beroemde brief aan Shivaji, waarin hij hem aansprak als Gajpati (Heer van de Olifanten), Haypati (Heer van de Cavalerie), Gadpati (Heer van de Forten) en Jalpati (Heer van de Forten) (Meester van de Volle Zee). Shivaji Maharaj werd een paar jaar later, in 1674, tot keizer (of Chhatrapati) van zijn rijk uitgeroepen, maar niet als direct gevolg van deze oorlog.

Lees ook

GESCHIEDENIS VAN CHHATRAPATI SHIVAJI MAHARAJ – Hoofdstuk 1: Chhatrapati Shivaji Maharaj De legende